Stage de chant occitan avec Anne Enjalbert - Saint-Pierre la Mer - 15, 16 et 17 décembre 2023
8. La belle s'en va au jardin d'amour
9. Si m'aurètz vist mon aimabla bergèra
Organisation : En Compagnie de Zoé
-1- LA PERNETA
Rouergue - Collecté par Joseph Vaylet
La Perneta se lèva
Tra-la la-la la-la
la-a-a la la-la
La Perneta se lèva
Tres oras davant jorn
(ter)
Fialant sa conolheta
Ambe son pichon torn
Cada torn que ne vira
Ne sospira d'amor
Sa maire la ven veire
Perneta qu'avètz vos ?
Avètz lo mal de tèsta
O ben lo mal d'amor ?
Ai pas lo mal de testa
Ai plan lo mal d'amor
Ne plores pas Perneta
Que te maridarem
Ambe l'enfant d'un prince
O l'ainat d'un baron
Ne vòli pas d'un prince
Ni d'enfant de baron
Vòli mon amic Pèire
Que languís en preson
Non l'auràs pas ton Pèire
Que lo penjolar
Se vos penjolatz Pèire
Enterratz-nos totes dos
Cobrissètz lo de ròsas
E ièu de totas flors
Al mitan de la pèira
Plantarètz una crotz
E los passants que vagan
Se metràn a genolhs
Disent que Dieu perdona
Los paures amorós
-2- TALIN TALON
trad. Carcin
Talin talon la rosada nos ganha
Farà pas duèi que l'autan la levada
M'en anirai del castèl a la bòria
N'ai un chaval, que n'es tant bon de marcha
Dins lo camin ai vist joinèta dama
Entre sas mans pòrta una ròsa blanca
Dama digatz quant volètz de la ròsa
Dos cents escuts, autretant de la dama
-3- TINDA RELOTGE
Trad. Quercy
Tinda tinda relòtge
Abaissa-te solelh
Sant Clar Sant Clar s’apròcha
Cantarem, dançarem
Bèla Sant Joan s’apròcha
Dins la nuèch lo grand fuòc
Si èri irondèla
Que posquèssi volar
Alprèp de vos la bèla
Me'n aniriaí pausar
-4- ONT ANIREM PAURA NOVIÒTA ?
Trad. Tarn – collect. La Talvèra
Ont anirem paura noviòta
Ont anirem passa la nuèit ?
Amont dins una cambra
Totes dos dins un lèit
Talalalèra la lalalalalala
Mès en diguent lo pater noster
Lo nòvi se's endormit
La nòvia se'n es anada
Dormir ambe'l vesin
Mès quand lo nòvi se revèlha
Ne tròba pas la nòvia enlòc
Portatz lo lum e la candèla
Que la tròbi pas enlòc
Ne met lo cap a la fenestra
N'entend cantar lo cocut
L'ase te fota paura bèstia
Cossi bo as tan lèu sachut ?
-5- LAS FEMNAS DE PEL PUEG
Trad. Rouergue – collect. IOA auprès de Marie Mirou
I pas de femnas pus aluradas
Que las femnas de pel Puèg
Que las femnas de pel Puèg
E ton lala ladera deròt e ton lala
Se n'anavan per las velhadas
Daishavan lor marí al lièt (bis)
E onze oras sonavan
Mièja nuèch un pauc plan prèp
Lor marí lor demandava
Pauras femnas d'ont venètz
Venem d'aval de per la ribièira
De vira l'aiga de pel prat
E se ba nos volètz pas crèire
Agachatz-nos lo frèta-pès
Tres o quatre jorns aprèssa
Tòmban malautas al lièt
Calràl anar cercar lo vicari
Lo medecin per las guarir
Quand lo medecin arriba
Pauras femnas encentas sètz
Quand lo vicari arriba
Paures òmes cocuts sètz
-6- LO COMPANHON DE L'AVAIRON
trad. Rouergue
Aicí la vida es plan tranquilla
Per de qué quitar ton chantièr ? (bis)
Me cau anar de vila en vila
Me rafinar dins mon mestièr
Te cau d’argent per ton voiatge
Tant de camins te costaràn
Vau a pè, pòrte mos bagatges
E mon mestièr me noirirà
Ton coratge per tant que siasque
Rencontrarà mai d’un dangièr
Ai un pistolet dins las bragas
E mon baston de cordonièr
Pendent l’ivèrn, pendent l’auratge
Regretaràs ton Avairon
Mos fraires de companhonatge
M’aculhiràn dins lor fogairon
-7- MONTANHAS SUS MONTANHAS
polyphonie de Bigorre et Béarn - version collectée auprès de Joan-Lois Lavit en 2007 à Ayzac-Ost - NB : dans cette vallée les « a » finaux se prononcent « a » ouvert
Montanhas sus montanhas, montanhas de Seson
Que g’agè ua bergèra qui brilhava com lo so
Era n’ei saludada per dus pastors biarnés
E mèsma cortisada per Noguès de Cautarés
Traversa’ra montanha seguint son aimador
Que gèssa los de casa en gran desolacion
Diràn que m’an panada, aquò n’ei qu’un abús
Adishatz los de casa, vosautis no’m veiratz plus
Sus l’èrba l’a pausada a l’ompra d’un nhebrèr
E que’u ne hè la promessa de non la quitar jamès
‘ra pastora estonada d’enténer lo pastor
Je’u ne hè tota rusada se no’vs trufaritz de jo
-------
Montagnes sur montagnes, montagne de Seson
Il y avait une bergère qui brillait comme le soleil
Elle a été saluée par deux bergers béarnais
Et même courtisée par Nogué de Cauterets
Elle traverse la montagne en suivant son amoureux
Elle laisse ceux de chez elle en grande désolation
Ils diront qu’on m’a volée, ce qui n’est qu’un mensonge
Au revoir ceux de la maison, vous ne me verrez plus
Il l’a posée sur l’herbe, à l’ombre d’un genévrier
Et il lui fait la promesse de ne jamais la quitter
La bergère toute étonnée d’entendre le berger
Lui demande s’il ne se moquerait pas d’elle
-8- LA BELLE S'EN VA AU JARDIN D'AMOUR
trad. Bigorre – Béarn
La belle s'en va au jardin d'amour
Pour y passer quelques semaines
Son père va la cherchant partout
Et son amant qui en est en peine
Va-t-en (le) dire à ce berger
S'il y a quelqu'un qui nous renseigne
Berger, berger, ô mon doux berger
Auriez-vous vu passer la belle ?
Mais le berger voulut savoir
Comment la belle est habillée
Elle est vêtue de satin blanc
Et d'une robe en filoselle
Elle est là-haut sur ces vallons
Assise auprès d'une fontaine
Entre ses mains elle tient un oiseau
Lui racontant toutes ses peines
Oiseau, oiseau que tu es heureux
D'être aussi près de ma maîtresse
Et moi qui en suis son amoureux
Je ne puis point m'approcher d'elle
Et moi qui en suis son amoureux
J'en ai le cœur plein de tristesse
-9- SI M'AURETZ VIST MON AIMABLA BERGERA
trad. Bigorre
Si m'auretz vist mon aimabla bergèra
Aquera arròsa aquèra bèra flor
Era qui a tant doça la maishèra ?
Be l'am cerquèi ad era, era be'm cerca a jo
Quauque pastor que l'am va aver raubada
Praubin de jo, t'on tirarèi donc jo ?
Qu'ani véder si se'n seré tornada
De l'on de l'aute ser prengom tan de plaser
Qu'èi tan cercat, a la fin l'èi trobada
Que s'omprejava devath beth arbolet
I los ausèths disèn en lor lengatge
Mon Diu Be'n son urós aqueth par d'aimadors
-10- PASTORS SUS PE
trad. Béarn
Pastors, sus pè, l’anjo vs’apèra
Anatz a Betleèm au mei lèu
Véder l’admirable mistèri
Qui nse rend la patz dab lo cèu
Que podetz shens crenta e shens pena
Aquiu deishar vòstes tropèths
Los lops d’ara enlà pòden viener
No’vs panaràn pas los anhèths
Qu’ei açò l’òra desirada
On lo Sauvador prometut
Tot ara medish vien de vader
E pòrta au monde lo salut
-11- NADALET
Trad. Tarn – collect. La Talvèra auprès de Georges Jalby – Montredon Labessonnié (81)
Nadalet
Cantem ambe granda jòia
Pel Rei que Diu nos envòia
Es un grand jorn de fèsta Nadalet
Cantem lo pastorelet
Soguerem emocionats Nadalet
En menent las fedas paisser
Paisser l'èrba dins les prats, Nadalet
Sabiam pas qu'i poriá naisser
Del pecat
Qu'Adam se rendet copable
Contra un Diu lo pus aimable
N'èra totjorn tormentat
Del pecat
N'èra totjorn tormentat
Nadalet
Cantem ambe granda jòia
Pel Rei que Diu nos envòia
Es un grand jorn de fèsta Nadalet
Cantem lo pastorelet
Quand ai vist aquel enfant
Tant polit
De tot mon cors tredolavi
De lanjas n'èra vestit
Tot polit
En ie parlent ieu tremblavi
E i ai dich
Tu qu'as fach finir la guèrra
Lo monde salvat t'espèra
En tu me soi convertit
Leu i ai dich
En tu me soi convertit
-12- PERDIUETA NOVELLETA
trad. Catalunya
Perdiueta novelleta
A la muntanya canteu
Baixeu a la terra plana
I els tristos aconsoleu
Boniqueta en sou minyona
Tant amb llum com sense llum
Pareixeu una roseta
Collida en el mes de juny
I a l’amo d’aquesta casa
Un do li’n vull demanar
Si me’n vol donar una noia
Que aquest any me vull casar
No canto per la més xica
Ni tampoc per la més gran
Canto per la mitjancera
Que és la flor del romeral
I a l’amo d’aquesta casa
Un do li’n vull demanar
Si me’n vol donar una filla
Que aquest any me vull casar
No demano la més xica
Ni tampoc la més gran
Quan so mosso de soldada
Prendré la que em donarà
-13- PERDIUETA NOVELLETA
en gascon, adaptation de chant trad. Catalan
Perdiguetas naveretas
Qui a la montanha cantatz
Baishatz en la tèrra plana
Los tristes consolatz
Berogina polideta
De dia coma de nuèit
Que semblatz ua roseta
Cuelhuda dens un saunei
Canti pas la petiteta
Ni la grana flor deu lin
Canti per la miejancèra
Qu'ei la flor deu romanin
A l'òmi d'aquesta casa
Un don li vòi demandar
De'm balhar la sua hilha
Augan la vòi maridar